ANTİOKSİDAN DEĞERİ YÜKSEK GIDALAR (ORAC DEĞERİ)

“İlaç besin” terimine ilk dikkat çeken isim Hipokrat “Aldığın ilaç besinin, besinin ilacın olsun” sözleriyle gıdaların besin öğesi olmaktan çok daha öte fonksiyonları olduğuna dikkat çekmiştir. Bir şeyin adının “gıda” olması onun gerçekten gıda olduğunu göstermez. Gıda sıfatıyla market raflarını dolduran pek çok şey aslında vücudumuz için adeta çöptür, toksiktir. Gıda değil gıdanın tersi olan antigıdadır, antibesindir.

Bir şeye gıda diyebilmek için onun enerji elde etme yöntemlerimize uygun olması gerekir. Sağlıklı kalmanın yegane formülü budur. Yani yiyeceklerimiz enerji üretim santrallerimiz olan mitokondrilerimize uygun olmalıdır. Mideyi değil mitokondrimizi beslemelidir. Çünkü tüm hastalıkların mikro düzeydeki başlangıç noktası mitokondrilerdir.

Mitokondrilerin enerji üretimi ise elektronlar ve protonlar ile olur. Yiyeceklerde aradığımız, ELEKTRONLARI ARTTIRACAK ÖZELLİKTE olmalarıdır. Yani antioksidan özellikte olmalarıdır. Sağlıktan anladığımız vücuttaki elektronları arttırmak olmalıdır. O halde beslenme, elektron kaynaklarının nerede olduğunu bilmekten ibarettir.

İşlenmiş gıdalar, kimyasallar, koruyucular, kirli hava, kızartmalar, yüksek ısıda pişmiş gıdalar, alkol, sigara, stres vücuttan elektron çalınacağı anlamına gelir. Serbest radikal miktarını sürekli arttırır.

Diğer yandan serbest radikallerin dışarıdan gelenleri olduğu gibi bir de vücut içerisinde normal metabolik faaliyetler sonucu oluşanları da vardır. Hücre içerisinde mitokondride enerji üretimi sonrası serbest radikaller açığa çıkar.

Beslenmenin bedeli her halükarda serbest radikal oluşumudur. Yani ne yersek yiyelim çöp çıkacak ve atık oluşacak. Ancak amaç beslenme şekli ile maksimum kar yani maksimum enerji sağlayıp minimum hasar yani minimum çöp  olmalıdır.

Bitkisel besinlerin en temel faydası elektron yani antioksidan kapasitelerindedir. Oksijen radikallerini süpürürler, detoks ederler. Antioksidan kapasitesinin değişik ölçüm birimleri vardır. Bitkinin antioksidan kapasitesinin ölçümü ORAC ile gösterilir.

ORAC değeri, bir maddenin içindeki serbest radikal yok edebilme kapasitesini gösterir. Maddenin serbest radikallere elektron verebilme kapasitesidir.

ORAC değeri bakımından bitkiler, sebzeleri baharatlar, kuruyemişler kendi aralarında sıralanabilir. Hangisinin ORAC değeri diğerinden yüksekse o diğerinden üstündür. ORAC değeri bir nevi paslanma giderici değerdir.
Paslanmak istemiyorsak besinlerde yüksek ORAC değerini kovalamalıyız.   Elektron yoğunluğunun çok olduğu renkli sebze, meyve ve baharatlarda ORAC değeri  de yüksektir.

Günlük almamız gereken ORAC miktarı 3.000-5.000 ORAC ünitesidir. Bu oran yaşa, cinsiyete, kilo ve genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir. Ve ORAC değerleri yediğimiz meyve ve sebzelerin 100 gramındaki serbest radikal yok edici miktara göre hesaplanır. Örneğin; 100 gr sumağın içerisinde yaklaşık 300.000 ORAC değeri bulunur. Yani günlük 1 gr sumak 3.000 civarında bir serbest radikal yok edici  ORAC etkisi gösterebilir. Günlük 5.000 ORAC ünitesi üzerinde alımlarda ise faydası olmaz fazlası böbreklerden atılır.

Yeterli miktarda Orac ünitesi almamız neden önemli?

• Dna’mızı korur,
• Yaşlanmayı geciktirir,
• Kanser riskini azaltır,
• Ömrü uzatır,
• Görme kaybını önler,
• Kalp hastalıklarına karşı korur.

Baharatların ORAC değerleri oldukça yüksek. Salatalarda, yumurtada günlük sumak tüketmek, çaylarda karanfil tüketmek çok faydalı olacaktır.

ORAC değeri en yüksek olan sebze ve meyveler özellikle koyu renklidir. Bir sebze ne kadar koyu renkli ise ORAC değeri o kadar yüksektir. Örneğin havucun turuncusu değil de morunu, pancarın morunu, üzümün morunu,  orman meyvelerinin morunu seçmek bizim için daha yüksek polifenol yani daha çok oksijenlenme anlamı taşır.

Bu bilgiler ışığında, besinlerde renklerine göre çeşitlilik sağlamak, tıpkı gökkuşağı gibi farklı renkte sebze ve meyveler tüketmek, hem yeterli ve dengeli beslenmemize yardımcı olacak hem de farklı besinlerin sağlık üzerindeki etkilerinden yararlanmamızı artıracaktır.