Lyme üzerine uzun süredir araştırıp okuduğum
için olsa gerek bakteriler, virüsler, parazitler gibi mikroorganizmaların etki
mekanizmaları, sitokinler ve mücadele yöntemleri ile ilgili epey bilgi
biriktirmişim. Bu sebeple benim blogumda "bağışıklığı nasıl kuvvetlendiririz" sorusuna cevap olabilecek bir hayli içerik mevcut. Sosyal medyada yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını ile grip salgınını bir tutup ikisini aynı şey gibi gösteren insanlar var. Ancak yapılan çalışmalarda gripten çok daha fazla öldürücü olduğu görülüyor. Diğer yandan virüs teşhisi konan ölmeyip şu an yaşayan hastaların akibetini de bilmiyoruz. Yani komadalar mı, organ hasarı var mı ya da belki yoğun bakımdalar.
Koronovirüsle ilgili araştırma yaparken öyle derinlere dalmışım ki baya farklı kapsamlı çalışmalara denk geldim. İlgimi çeken bir derlemeyi Türkçeye çevirerek sizlerle paylaşacağım. Bunu çevirmeye başlamak aslında benim için bir delilikti baya baya kompleks, uzun bir çalışma. Epey bir biyokimya bilgisi gerekiyor. Koronavirüs, mitokondri ve c vitamini arasındaki ilişkiyi anlatan bir çalışma.Ancak okuyunca taşlar yerine oturacak.
Keyifli okumalar 👇
Koronovirüsle ilgili araştırma yaparken öyle derinlere dalmışım ki baya farklı kapsamlı çalışmalara denk geldim. İlgimi çeken bir derlemeyi Türkçeye çevirerek sizlerle paylaşacağım. Bunu çevirmeye başlamak aslında benim için bir delilikti baya baya kompleks, uzun bir çalışma. Epey bir biyokimya bilgisi gerekiyor. Koronavirüs, mitokondri ve c vitamini arasındaki ilişkiyi anlatan bir çalışma.Ancak okuyunca taşlar yerine oturacak.
Keyifli okumalar 👇
Kaynak:
MİTOKONDRİ , CORONAVİRÜS ve VİTAMİN
C İLİŞKİSİ
Çin'in Wuhan kentinden tüm dünyaya yayılan
yeni koronavirüs salgını gibi insanlara bulaşıcı virüslere karşı korunmak
için neden C vitamini yani askorbik asit (AA) almalısınız [1] ?
Bu sorunun cevabı, koronavirüslerin mitokondriyal fonksiyonları nasıl
etkilediğinde ve C vitamini yani askorbik asitin (AA) ise bağışıklık
desteğinden mitokondriyal biyoenerjetik bütünlüğe kadar kapsamlı bir savunma
ağını nasıl koruduğu ve geliştirdiğinde saklıdır.
Askorbik
Asidin Bağışıklıktaki Rolü
Askorbik asit (AA) uzun zamandır bağışıklığı
geliştirme becerisine sahip bir antioksidan olarak bilinmektedir [2].
Daha yeni bir anlayış, Askorbik asitin bir yandan hem doğuştan gelen hem de
adaptif bağışıklık sistemlerini destekleyerek vücudu istilacı mikroplara karşı
korurken diğer yandan epitel savunmasını güçlendirerek patojenlerin
saldırılarına karşı nasıl koruduğunu göstermiştir [4].
Nötrofiller dahil lökositlerin büyük
miktarlarda AA biriktirdiği gösterilmiştir. Askorbik asidin artan takviyesi,
tekrarlayan enfeksiyonları olan hastalarda nötrofil motilitesinin artmasına
neden olmuştur [5].
Nötrofillerdeki askorbik asit birikimi, nekroz / NETosis ve potansiyel doku
hasarlarını azaltırken, kemotaksi, fagositoz ve mikrobiyal öldürmenin artmasına
neden olur [4].
Artan kanıtlar, AA'nın B ve T hücrelerinin
farklılaşmasını ve çoğalmasını uyararak lenfosit gelişimini ve fonksiyonunu
olumlu yönde etkileyebileceğine işaret etmektedir [6, 7,8]. Enfeksiyonların
askorbik asit düzeylerini önemli ölçüde tüketeceği/boşaltacağı ise şaşırtıcı
değildir [9].
İki kontrollü çalışma, yaygın soğuk algınlığı semptomlarının engellenmesi
amacıyla günde 8 grama kadar askorbik asit takviye edildiğinde, önemli bir doza
bağlı yanıt oluştuğu bulunmuştur [10].
Askorbik asidin bağışıklık sistemini etkileme
yeteneği belki de hikayenin bizi koronavirüs gibi bulaşıcı virüslerden nasıl
koruyabileceğinin bir parçasıdır. AA'nın tam olarak nasıl işe yaradığını anlamak için, öncelikle AA'nın sadece bir antioksidan olmadığını, aynı zamanda vücudumuz
tarafından hayati biyokimyasal süreçlerde elektron değişimlerini dengelemek
için kullanılan çok önemli bir REDOX molekülü olduğunu anlamamız gerekir. (REDOX : Atomların oksidasyon durumlarının değiştirildiği kimyasal bir reaksiyondur.) Bu aslında AA'nın vücudumuzun içinde gerçekten nasıl çalıştığını anlamanın da
anahtarıdır.
Koronavirüslerin başlattığı patogenezde
elektron dengesi neden önemlidir? (Patogenez : Bir hastalığın kaynağı ve gelişmesi sırasında organizmada meydana gelen değişiklikler bütünü)
Koronavirüsler, Sitokin
Fırtınaları ve Apoptoz - Mitokondriyal Membranlar Hakkında Bir Hikaye
Aralık 2019'un sonlarında Çin'in Wuhan
kentinde viral pnömonili hastalarda
tanımlanan 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) [17], 2018'de Çin'in doğusundaki
Zhoushan'da ortaya çıkan, bat-SL-CoVZC45 ve bat-SL-CoVZXC21 olarak
adlandırılan, iki adet yarasa türevi Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS)
benzeri koronavirüslere %88 özdeşlik
gösteren bir betacoronavirüstür [11].
Koronavirüsler (CoV'ler), Alphacoronavirus (αCoV), Betacoronavirus (βCoV), Deltacoronavirus (δCoV) ve Gammacoronavirus (γCoV) olarak dört alt
tipe bölünmüş zarflı (bir çeşit kılıf), tek zincirli RNA virüsleridir [12].
Alfa ve beta CoV'lar yarasalardan ve
kemirgenlerden, delta ve gamma CoV'ler ise kuş türlerinden kaynaklanır.
CoV'lar, 2002-2003 döneminde Çin'de 800 ölüme
neden olan 8.000 hastayı enfekte eden salgın olan Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromuna (SARS) sebep oldukları için
önemli patojenler haline gelmiştir. 2012'den beri Arap Yarımadası'nda kalıcı
bir salgından sorumlu olan MERS-CoV ve SARS-CoV, yarasalardan kaynaklanmış ve
insanları enfekte etmek için tür bariyerlerini geçmeden önce başka bir memeli
konağa atlamıştır.
Wuhan, Çin'den kaynaklanan bu yeni tür, SARS-CoV (2002-2003) ile sadece %79 ve MERS-CoV (2012) ile % 50 benzerlik
taşımaktadır [11].
Bununla birlikte, hem SARS-CoV [14] hem
de 2019-nCoV, insanlarda anjiyotensin
dönüştürücü enzim 2 reseptörüne (ACE2) bağlanabilir [15, 16].
Hücre girişi, özellikle β-CoV'ler için türler
arası çapraz geçişin önemli bir bileşenidir [40]. ACE2 reseptörlerinin rolü
önemlidir; çünkü SARS-CoV ve 2019-nCoV gibi betacoronavirüslerin (βCoV) insan
hücrelerine girebilme yollarıdır [18]. Ne yazık ki, ACE2 reseptörü βCoV'lerin
konakçı hücrelere giriş yaptığı tek yol değildir.
Envelope (Zarf) Proteinleri
ve Membran Geçirgenliği
2019-nCoV ve SARS-CoV gibi diğer
koronavirüsler, konakçı hücrelere giriş sağlamak, replikasyonu, salımı ve
çoğalmayı teşvik etmek için konakçı hücre membran geçirgenliğini değiştirebilen
zarf (E) proteini olarak bilinen proteinleri kodlar. Bu proteinler membran
geçirgenlik değişikliklerini indüklemek(uyarmak) için iyon kanalları
oluşturabilirler [19, 23].
SARS-CoV'de E proteininin hücre yüzeyine
yerleştiği gözlenmiştir ve kısmen lipit yığınları ile ilişkilidir [20]. Bu
zarf (E) proteini, virüsün belirli cinsine bağlı olarak koronavirüs
morfogenezinde türlü türlü rol oynar. Bununla birlikte, E proteininin
varlığının, hayvan modellerinde ve insanlarda ölüme neden olabilecek patojenik
enflamatuar yanıtları aktive ettiği gösterilmiştir [21, 22].
Artık E proteininin SARS-CoV'nin neden olduğu inflamasyon
kaskadının önemli bir kısmından sorumlu olduğu kabul edilmektedir [21]. E
proteini gibi küçük bir protein neden/nasıl CoV'lerin replikasyonunu önemli
ölçüde artırabilir ve patojenliklerini ve de virülanslarını yükseltebilir?
Sitokin Fırtınaları ve
Apoptoz - Mitokondri Bağlantısı
2019-nCov ile enfekte olan kritik hastaların
ortak bir klinik özelliği, plazmasındaki
yüksek sitokin konsantrasyonlarıdır. Analizler, 2019-nCoV'un SARS-coV'ye
benzer bir klinik bulgular ile ölümcül pnömoni (zatürre) kümelerine neden
olduğunu gösterdi. Enfekte hastaların akut solunum sıkıntısı sendromu
geliştirme olasılığı yüksektir. Hastaların %75'inde
her iki akciğeri de etkileyen bilateral pnömoni görülmüştür [17].
SARS-CoV ve MERS-CoV salgınları sırasında,
enfekte hastaların serumundaki IL1B, IL6, IL12, IL15, IL17, TNFα gibi
sitokinlerin artan miktarları pulmoner inflamasyon ve yaygın akciğer hasarı ile
ilişkili bulunmuştur [24, 25, 38] .
IFNγ, IP10 ve MCP1 ise CoV hastalarında bulunan yüksek sitokinler arasındadır.
2019-nCoV hastalarında artmış aktive T-yardımcı-1 (Th1= T-helper-1) hücre
yanıtlarına yol açmış olabilecek yüksek miktarlarda IL1B, IFNγ, IP10, and MCP1
sitokinleri de tanımlanmıştır [26].
SARS-CoV'ye benzer şekilde, 2019-nCoV
hastalarının çoğunda lenfositlerin miktarı önemli ölçüde azalmıştır, bu da
2019-nCoV ana etki mekanizmasının
lenfositlere, özellikle T lenfositlere yönlendirilebileceğini gösteriyor.
Virüs parçacıkları diğer hücrelere yayıldıkça
ve bu hücreler de enfekte olduğunda, vücut, sitokin fırtınası olarak bilinen ve periferal beyaz kan hücrelerinde ve lenfositler de dahil olmak üzere
bağışıklık hücrelerinde değişikliklere neden olan basamaklı bir artmış
bağışıklık tepkisi olayıyla yanıt verir. Sitokin fırtınaları, bazı
hastaların akut solunum sıkıntısı sendromu ve septik şokla hızla ilerlemesinin
nedeni olabilir, ardından birden fazla organ yetmezliği ve ölüm gelir [17].
2019-nCoV ve Sitokin
Fırtınası
İlk kez 1993 yılında kullanılan “Sitokin Fırtınası” terimi [26],
bağışıklık sistemindeki inflamatuar yanıtın kontrolden çıktığı olağanüstü bir
durumu tanımlamaktadır [39]. Terim daha sonra Epstein-Barr virüsü ile
ilişkili hemofagositik lenfohistiyositoz, grup A streptokok, influenza virüsü
ve SARS-CoV gibi virüs enfeksiyonları ile ilişkilendirilmiştir.
Sitokinler,
anjiyogenez,
bağışıklık ve enflamatuar yanıtların düzenlenmesinde sinyal ve iletişim için
hücreler tarafından salgılanan bir grup proteindir.
Bu proteinler, sitokine ve hedef hücreye bağlı olarak çok çeşitli tepkiler
verebilir.
Sitokin
fırtınalarındaki iltihaplanma genellikle yerel bir
bölgede başlar ve daha sonra sistemik dolaşım yoluyla vücuda yayılır.
Kızarıklık, şişme veya ödem, ısı ve ağrı gibi belirtiler, yerel bir bölgede
akut inflamasyonun ayırt edici özellikleridir. Bu enflamatuar yanıtlar
genellikle lokal organ fonksiyonlarının bozulması pahasına ortaya çıkar. Telafi
edici onarım işlemleri genellikle iltihap başladıktan sonra başlatılır ve çoğu
durumda onarım işlemi doku ve organ işlevini tamamen eski haline döndürebilir.
Bununla birlikte, şiddetli iltihaplanma lokal doku yapılarına zarar verdiğinde,
iyileşme ancak sıklıkla kalıcı organ işlev bozukluğuna neden olan fibroz ile
devam edebilir [28].
SARS-CoV, şiddetli akciğer enfeksiyonlarına
neden olan ve pulmoner fibroz gelişimine sebep olan sitokin fırtına
tepkilerinin tipik bir örneğidir. 2019-nCoV'un klinik belirtilerine bakıldığında
enfekte hastalar yüksek oranda bilateral pnömoni (çift taraflı zatürre)
sergilediğinden benzer mekanizmalar anlamına geliyor gibi görünmektedir [17].
Çoğu sitokin fırtınasında, TNF, IL-1β, IL-8 ve MCP-1 gibi akut yanıt sitokin
proteinleri, enfeksiyondan birkaç dakikadan saate kadar değişen bir sürede
ortaya çıkar, ardından IL-6'da daha
sürekli bir artış olurken, sitokin IL-10
bir süre sonra ortaya çıkar. Yani vücut
akut sistemik enflamatuar yanıtı kontrol etmeye çalıştıkça, bir
karşı-enflamatuar savunma mekanizması olan IL-10 artış gösterir [28].
Koronavirüsler tarafından başlatılan ciddi enfeksiyonlarda, normal bağışıklık
tepkileri virüs tarafından manipüle edilir ve bu da bağışıklık sisteminin ters
yönde gitmesine neden olabilir.
Bir sitokin fırtınası başlatıldıktan sonra
vücut IL-10'un sistemik üretimini başlattığında, lokal enfeksiyonlara sistemik
inflamasyon yanıtlarında kontrol sağlama girişimlerinde nötrofillerin ve
monosit fonksiyonlarının aşağı regüle edildiği 'immünoparaliz' olarak bilinen bir faz devreye girer [29, 30, 31].
Bununla birlikte, bazı hastalar ilk sitokin fırtınasından kurtulmuş olsalar
bile immünoparalizden kurtulmaları
mümkün olmayabilir. Şiddetli immünosupresyonu olan bu hastalara ölümle
sonuçlanan şiddetli sepsis (enfeksiyona
karşı vücudun verdiği cevabın organlara zarar vermesiyle ortaya çıkar)
gelişebilecektir [32].
Bu nedenle, sitokin fırtınalarının ilerlemesi
sırasında bağışıklık homeostazı
(dengesi) kritik öneme sahiptir. Apoptotik
hücreleri zamanında temizleyememe [33], sitokin
fırtınaları sırasında koronavirüsün virülansının artmasının nedenlerinden biri
olabilir.
Mitokondri, Zarf Proteinleri ve Apoptoz - Bir Depolarizasyon
Hikayesi
Apoptoz,
çeşitli hastalıkların patogenezinin yanı sıra hücre dokularındaki hücre
proliferasyonunu ve farklılaşmasını düzenlemek için hücre ölümünü içeren önemli bir biyolojik fonksiyondur [34].
Apoptotik hücre ölümü için gereken biyokimyasal yol, pratik olarak TÜM memeli
hücrelerinde her yerde bulunur ve çeşitli hücre dışı ve hücre içi sinyallerle
aktive edilebilir.
Günümüzde, mitokondrinin apoptozun düzenlenmesinde kritik bir rol oynadığının
yaygın olarak farkına varılmıştır [35]. Apoptozun erken aşamalarında, zarlar arası
boşlukta normal olarak bulunan Sitokrom
c de dahil olmak üzere farklı pro-apoptotik proteinler sitozole (cytosol) salınır. Ancak apoptotik süreci başlatan temel
adım dış mitokondriyal membranın
PERMEABİLİZASYONU'dur (yani geçirgenliğinin artmasıdır) [36]. Koronavirüslerdeki zarf proteinleri membran
geçirgenliğini indükler (yani uyarır) [19, 23].
SARS-CoV tarafından kodlanan 3b proteini
mitokondride tespit edilmiştir. Proteinin mitokondride lokalizasyonunun
insanlarda SARS patogenezine katkıda bulunduğuna inanılmaktadır [37].
Koronavirüs SARS-CoV tarafından kodlanan ve 3a proteini olarak bilinen bir başka proteinin ise, sitokrom c'nin
sitozole salındığı mitokondriyal apoptotik yolların indüksiyonu ile yaygın
hücre ölümünü indüklediği gösterilmiştir [41]. Peki
Koronavirüsler neden apoptoz ve hücre ölümüne neden olacak şekilde proteinleri
mitokondriya enjekte ederek membran geçirgenliğine sebep olurlar?
Antiviral Bağışıklıkta Gerekli Olan Mitokondriyal Dinamikler
Koronavirüsler de dahil olmak üzere virüsler,
proliferasyonu (çoğalmayı) artırmak için hücresel
fonksiyonları değiştirme yeteneğine sahiptir. Bağışıklık tepkilerinden
kaçınma yeteneği, viral sağkalım ve çoğalmanın belki de en önemli yanıdır. Son keşifler mitokondrinin bağışıklık
sistemimizin merkezi düzenleyicisi olduğunu ve doğal bağışıklık sinyalini ve
bağışıklık hücrelerinin hücre kaderini kontrol ettiğini göstermiştir [42].
Mitokondriyal dış zarlar önemli sinyal
molekülleri için majör bir platform olarak bilinmektedir ve füzyon ile fisyon
içeren mitokondriyal dinamikler bağışıklık hücresi aktivasyonunda kritik rol
oynamaktadır [43].
Artık bağışıklık ve mitokondrinin
sıkı bir şekilde birbirine bağlı olduğu kabul edilmektedir, çünkü
mitokondri bağışıklık hücrelerinin aktivasyonunu, farklılaşmasını ve hayatta
kalmasını düzenleyebilir [44].
Viral enfeksiyonlar sırasında, virüsler
enfeksiyonun ilerlemesini etkilemek için mitokondriyal dinamikleri manipüle
ettikçe mitokondriyal dinamikler değişir. Koronavirüsler de dahil olmak üzere
virüslerin neden olduğu mitokondriyal dinamiklerin bozulması viral patogenezi
ciddi şekilde artırabilir [45]. Koronavirüs
SARS-CoV ile kodlanan 3a, 3b proteinlerinin mitokondriyi, hasar ve yaralanmaya
yol açmasının ve konakçı bağışıklık sistemini düzensizleştirmek için apoptoza
neden olmasının sebebi budur [37, 41].
Enfeksiyon sırasında, hasarlı mitokondri
normal olarak mitokondriyal dinamikler ve mitofaji gibi işlemlerlerle hızlıca
temizlenir. Fisyon (bölünme), daha
sonra mitofaji ile uzaklaştırılan hasarlı mitokondrilerin ayrılmasını
kolaylaştıran bir süreçtir. Geri kalan sağlıklı mitokondriler, füzyon (birleştirme) süreçleri yoluyla
mevcut mitokondriyal ağ ile kaynaştırılacaktır. Bu şekilde mitokondri, hücresel
homeostazı sürdürmek için enerji üretimini koruyabilir [46].
Bununla birlikte, eğer mitokondriler yüksek oranda depolarize hale gelir ve bu nedenle
geri döndürülemez şekilde hasar görürse, bu mitokondriyal füzyon olayları
ile yeniden birleştirilme olasılığı olmadan kalıcı olarak yok edilecektir. Mitokondriyal Membran Potansiyeli (∆Ψm),
hangi mitokondrilerin onarılabileceğini ve sonrasında eski haline
getirilebileceğini, hangilerinin ayrılması ve kalıcı olarak ortadan
kaldırılması gerektiğini belirleyeci faktör haline gelmektedir [45].
Membran Geçirgenliği ve Depolarizasyon
Mitokondriyal depolarizasyonun başlangıcı
daima plazma membran potansiyelinin depolarizasyonu ile ilişkilendirilir.
Çalışmalar ayrıca apoptoz sırasında membran potansiyelinin depolarizasyonu için
dış mitokondriyal membranın geçirgenliğinin gerekli olduğunu göstermiştir [47].
Mitokondriyal membran geçirgenliği ve mitokondriyal transmembran potansiyelinin
kaybı veya ΔΨm depolarizasyon sıklıkla apoptozun biyobelirteçleri olarak
kullanılır [53]
Mitokondriyal depolarizasyon sırasında, büyük miktarlarda sitokrom C salınımı
elektron akışını yavaşlatır ve sonunda hücresel homeostazı bozacak artmış
serbest radikallerin oluşumuna yol açarak ATP
üretimini kesintiye uğratır [47].
Mitokondriyal
membran potansiyeli (ΔΨm), ATP sentaz yoluyla membranlar arası
boşluktan proton yeniden girişinin mitokondriyal matrikse geri sürülmesinden
sorumlu olan kimyasal enerjinin ana kaynağıdır [48]. ATP sentezi için mevcut enerji
doğrudan mitokondriyal membran potansiyelinden (ΔΨm) elde edildiğinden uygun
ΔΨm'nin korunması mitokondriyal enerji üretimi için kritik öneme sahiptir.
Depolarizasyon, ATP sentezi için mevcut olan azaltılmış enerjiye dönüşür.
Günümüzde artık mitokondrilerin krista (cristae) adı verilen birbirine bağlı güç santralleri içerdiği
anlaşılmaktadır [49].
Bireysel krista, iç mitokondriyal membran boyunca farklı membran potansiyelini
koruyabilir. Geçici depolarizasyon olayları sırasında, bazı kristalar bitişik kristadaki
ΔΨm yıkılmasına rağmen polariteyi koruyabilir [50].
Bu, depolarizasyon sırasında, membran
potansiyelini sürdürebilen kristaların kurtarılabileceği ve mevcut sağlıklı
mitokondriya kaynaşabileceği anlamına gelir. Bununla birlikte, füzyon kristanın
polaritesini kalıcı olarak kaybetmeden önce gerçekleşmelidir, çünkü azaltılmış
membran potansiyeli füzyon proteini OPA1'in seviyesini azaltabilir ve sonuç
olarak kaynaşmaz bir mitokondri oluşturabilir [51]. Fisyon ve Δψm'nin eşzamanlı
takibi, fisyon olayları sırasında üretilen depolarize mitokondrilerin takip
eden10 dakika içinde kaynaşma
olasılığının 6 kat daha düşük olduğunu ortaya koymuştur [52].
Peki, depolarize mitokondrilerin
kurtarılmasını ne sağlayabilir?
(Acaba nedir nedir?? Buraya kadar heyecanla okuyanlara selam olsun ;)
(Acaba nedir nedir?? Buraya kadar heyecanla okuyanlara selam olsun ;)
Askorbik Asit, Mitokondri ve
Depolarizasyon - Plazma Membran Redoks Sistemine Yeniden Bakış
Son keşifler, askorbik asidin Parkinson hastalığı için bir modelde
mitokondriyal füzyon oranlarını normale döndürme yeteneğine sahip olduğunu
göstermiştir [54]. Daha önceki birçok çalışma, askorbik asit olan C
vitaminin mitokondriyal membran potansiyelinin kaybını önleyebildiğini
göstermiştir. Hücreler, CCCP (karbonil siyanür m-klorofenil hidrazon) gibi
oksidatif fosforilasyonu inhibe edebilen ayrılma ajanları ile muamele
edildiğinde, membran potansiyeli, zar geçirgenliğinin uyarılması ile birlikte
düşürülürken, sitokrom C proteinleri apoptozu başlatmak için serbest bırakıldı.
Bu hücrelere askorbik asit eklenmesi depolarizasyonu ve ardından apoptotik
kaskad olaylarını önledi [55].
In vitro deneyler sırasında Askorbik asidin
mitokondriyal membranda depolarizasyonu önleme yeteneği, hücrelerde apoptozda doza bağlı azalmaya
neden olan anti-sitotoksik etkiler sağlar [56]. İyonize radyasyon, hücrelerde mitokondriyal
membran depolarizasyonuna neden olur ve apoptoza neden olur [57].
İyonlaştırıcı radyasyona bağlı apoptoza karşı askorbik asit korumalı hücrelerle
ön işlem yapılması [58].
Koronavirüs ve Membran
Depolarizasyonu - Askorbik Asit Bağlantısı
SARS-CoV'nin N-proteininin, serum yani besin açlığı
altında mitokondriyal apoptotik yol vasıtasıyla apoptoza neden olduğu
gösterilmiştir. Zhang ve diğerleri 2009'da N-proteininin sığır serumu 24 saat
boyunca çekildikten sonra , reaktif oksijen türlerinin artmış üretimine neden
olabileceğini, bunun da membran potansiyelinin kaybına, artmış membran
geçirgenliğine, sitokrom C salınımına ve en sonunda hücre ölümüne neden
olabileceğini bulmuştur [59]. Sığır serumu neden önemlidir? Sığır serumu
çeşitli mikrobesinler [60] içerir, ancak en önemlisi askorbik asit [61]
içermesidir.
Kuşkusuz, 2019-nCoV, SARS-CoV ve MERS-CoV
gibi koronavirüslerin, çoğalmayı kolaylaştırmak için konakçı bağışıklık
sistemini bozmak için apoptozu indüklemek üzere mitokondriyi hedefler. Füzyon ve
fisyon olaylarında mitokondriyal dinamiklerin korunması depolarize
mitokondrilerin fonksiyonel kontrolü geri kazanmasını sağlar. Askorbik asit
mitokondriyal dinamikleri korumak için membran potansiyelini nasıl korur?
CYB5R3 & VDAC1 - Membran Potansiyel ve
Askorbik Asit Hikayesi
Hücresel ortamda redoks dengesini düzenleyen
geniş, dinamik ve etkili bir plazma membran enzimleri ağı vardır. Bu enzimler
2000'li yılların başlarına kadar resmi olarak sınıflandırılmamışlardır çünkü
bunlar esas olarak fizyolojik elektron alıcılarına dayanarak çeşitli diğer
isimler altında bilinen NADH veya NADPH oksidazlarıdır. Şimdiye kadar tespit
edilen bu plazma membran redoks enzimlerinin çoğu, askorbik asidin benzersiz
özellikleri nedeniyle neredeyse ÖZEL olarak elektron alıcıları ve donörleri
olarak kullanılmaktadır [62].
CYB5R plazma membran enzimi dört gen CYB5R1,
CYB5R2, CYB5R3 ve CYB5R4 tarafından kodlanır. İzoform CYB5R3 her yerde
sitoplazmik ekspresyona sahiptir ve membrana bağlı formu mitokondri, çekirdek,
endoplazmik retikulum ve plazma zarında bulunur [64].
CYB5R3 (membrana bağlı NADH: sitokrom b5
oksidoredüktaz 3) enzimi, askorbat ile bunun bir elektron oksidasyon metaboliti
olan askorbil serbest radikali (AFR) arasında hızlı elektron değişimini
katalize eder ve semidehidroascorbat olarak da bilinir. CYB5R3 enzimi, AFR'yi askorbat
haline dönüştürmek için NADH elektronlarını kullanır [64].
Cyb5R3 / VDAC1 sistemi, AFR'nin askorbata
dönüştürülmesinden sorumludur. VDAC1'in mitokondriyal membran bütünlüğünü
koruduğu ve depolarizasyon ve apoptozu indükleyebilecek kanserojenlere maruz
kaldıklarında hücreleri olduğu gibi koruduğu gösterilmiştir [65, 66].
CYB5R3 olmadan yetiştirilen fareler,% 30
toplam ATP kaybı,% 50 Kompleks IV aktivite kaybı ve% 25 Kompleks IV protein
kalitesi kaybı ile birlikte mitokondriyal biyogenez kaybı gösterir [67].
Mitokondriyal ETC aktivitesi, oksijen tüketimi, ATP üretimi ve oksidatif strese
direnç dahil olmak üzere mitokondrinin normal işleyişini sürdürmek için CYB5R3
neden gereklidir? CYB5R3 / VDAC1 aslında elektron vericileri ve alıcıları
olarak askorbat / AFR kullanan ek bir enerji üreten yoldur [68].
Oksidatif fosforilasyon aktivitesi, çökmüş
membran potansiyeli (depolarizasyon) nedeniyle solunum zinciri proteinleri
tarafından desteklenmediğinde, CYB5R3 / VDAC1 sisteminin aktivitesi, elektron
transferleri ile katalize edilen bir elektrokimyasal membran potansiyeli
üretebilir [69, 70, 71]. CYB5R3 / VDAC1, kompleks IV kullanarak, sitosolik
NADH'den mitokondriya elektronları transfer eder [69,72]. Çok şaşırtıcı bir
şekilde,sağlam mitokondriye NADH yerine askorbik asit verildiğinde, oksijen
alımı, sitokrom C azalması ve askorbat oksidasyonunun olduğu bu alternatif
enerji üretim yolunun aynı enzimatik olmayan indüksiyonu gözlendi [69,72].
AFR'nin elektron donörü olarak NADH kullanılarak hızlı bir şekilde askorbata dönüşmesi, askorbat havuzunu eski haline getirir ve hücrelerde yüksek NAD + / NADH oranını korur [68]. Bununla birlikte, NADH eksikliği varsa, CYB5R3 / VDAC1'in depolarize edici mitokondriyi kurtarmak için membran potansiyeli oluşturmak için askorbattan elektronlar kullanabilmesi için sürekli bir taze askorbat kaynağı sağlamak gerekebilir.
Şiddetli enfeksiyonlar sırasında,
mitokondrinin geçici alternatif enerji kaynağı üretmek için plazma redoks
sistemi CYB5R3 / VDAC1'i kullanma yeteneği mitokondriya hasarlı mitokondriyi
temizlemek için füzyon ve fisyon olaylarını sürdürme fırsatı sağlayacaktır.
Askorbik asit, NADH, bozulmuş oksidatif fosforilasyonun bir sonucu olarak
yetersiz olduğunda CYB5R3 / VDAC1'e elektronlar sağlar.
Koronavirüs enfeksiyonlarının neden olduğu
sitokin fırtınaları sırasında sürekli yeterli askorbik asit tedarikinin önemi
göz ardı edilemez.
Bugün AA' nızı aldınız mı?
🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑🍑
KAYNAKLAR
[1] Novel Coronavirus 2019 Situation Summary, Wuhan, China | CDC
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html
[2] Ascorbic acid: its role in
immune system and chronic inflammation diseases. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24766384
[3] Mechanisms of attenuation
of abdominal sepsis induced acute lung injury by ascorbic acid. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22523283
[4] Vitamin C and Immune
Function https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5707683/
[5] Effects of ascorbate on
leucocytes: Part III. In vitro and in vivo stimulation of abnormal neutrophil
motility by ascorbate. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/550365
[6] Lymphocytes 2018_Influence
of Vitamin C on Lymphocytes: An Overview https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5874527/
[7] Technical advance: ascorbic
acid induces development of double-positive T cells from human hematopoietic
stem cells in the absence of stromal cells. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25157026/
[8] Promotion of IL-4- and
IL-5-dependent differentiation of anti-mu-primed B cells by ascorbic acid
2-glucoside. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19201381/
[9] Vitamin C and Infection |
Nutrition Reviews | Oxford Academic https://academic.oup.com/nutritionreviews/article-abstract/1/7/202/1874601?redirectedFrom=PDF
[10] Vitamin C and Infections.
– PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28353648/
[11] Genomic characterisation
and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and
receptor binding – The Lancet https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30251-8/fulltext
[12] Interspecies transmission
and emergence of novel viruses: lessons from bats and birds. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23770275
[13] Middle East respiratory
syndrome coronavirus: another zoonotic betacoronavirus causing SARS-like
disease. – PubMed NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25810418
[14] ACE2 receptor expression
and severe acute respiratory syndrome coronavirus infection depend on
differentiation of human airway epithelia. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16282461
[15] Single-cell RNA expression
profiling of ACE2, the putative receptor of Wuhan 2019-nCov | bioRxiv https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.26.919985v1
[16] Functional assessment of
cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including
2019-nCoV | bioRxiv https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.22.915660v1.full
[17] Epidemiological and
clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in
Wuhan, China: a descriptive study – The Lancet https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30211-7/fulltext
[18] Functional assessment of
cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including
2019-nCoV | bioRxiv https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.22.915660v1.full#ref-20
[19] Expression of
SARS-coronavirus envelope protein in Escherichia coli cells alters membrane
permeability. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15522242/
[20] Biochemical and functional
characterization of the membrane association and membrane permeabilizing
activity of the severe acute respiratory syndrome coronavirus envelope
protein.- PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16507314/
[21] CORONAVIRUS VIRULENCE
GENES WITH MAIN FOCUS ON SARS-CoV ENVELOPE GENE https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4261026/
[22] Coronavirus envelope protein:
current knowledge | Virology Journal | Full Text https://virologyj.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12985-019-1182-0
[23] Genomic characterization
of the 2019 novel human-pathogenic coronavirus isolated from a patient with
atypical pneumonia after visiting Wuhan: Emerging Microbes & Infections:
Vol 9, No1 https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/22221751.2020.1719902
[24] Plasma inflammatory
cytokines and chemokines in severe acute respiratory syndrome https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1808997/
[25] MERS-CoV infection in
humans is associated with a pro-inflammatory Th1 and Th17 cytokine profile. –
PubMed – NCB Ihttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29414327
[26] Clinical features of patients
infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China – The Lancet https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30183-5/fulltext
[27] Cytokine storm of
graft-versus-host disease: a critical effector role for interleukin-1. – PubMed
– NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8442093
[28] Into the Eye of the
Cytokine Storm https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3294426/
[29] Development of the adult
respiratory distress syndrome: progressive alteration of neutrophil chemotactic
and secretory processes. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1900478/
[30] Monocyte deactivation in
septic patients: restoration by IFN-gamma treatment. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9176497
[31] Normal responses to injury
prevent systemic inflammation and can be immunosuppressive. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11179099
[32] Persisting low monocyte
human leukocyte antigen-DR expression predicts mortality in septic shock. –
PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16741700
[33] Apoptotic Cells Induced
Signaling for Immune Homeostasis in Macrophages and Dendritic Cells https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5661053/
[34] Apoptosis: A Basic
Biological Phenomenon with Wideranging Implications in Tissue Kinetics |
British Journal of Cancer https://www.nature.com/articles/bjc197233
[35] Mitochondrial regulation
of apoptotic cell death – ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S037842740300479X
[36] Multiple pathways of cytochrome
c release from mitochondria in apoptosis – ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0005272806000715
[37] Mitochondrial location of
severe acute respiratory syndrome coronavirus 3b protein. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16682811
[38] Active Replication of
Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus and Aberrant Induction of
Inflammatory Cytokines and Chemokines in Human Macrophages: Implications for
Pathogenesis | The Journal of Infectious Diseases | Oxford Academic ttps://academic.oup.com/jid/article/209/9/1331/884110
[39] Mapping the innate
signaling cascade essential for cytokine storm during influenza virus infection
| PNAS https://www.pnas.org/content/111/10/3799
[40] Host cell proteases:
critical determinants of coronavirus tropism and pathogenesis https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4465284/
[41] Severe acute respiratory
syndrome coronavirus 3a protein activates the mitochondrial death pathway
through p38 MAP kinase activation https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18632968
[42] Mitochondria as central
hub of the immune system – ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213231719303076
[43] Mitochondria are the
powerhouses of immunity | Nature Immunology https://www.nature.com/articles/ni.3704?draft=marketing
[44] Diverse Roles of
Mitochondria in Immune Responses: Novel Insights Into Immuno-Metabolism |
Immunology https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2018.01605/full
[45] Mitochondrial dynamics and
viral infections: A close nexus – ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0167488915000099
[46] The essential role of
mitochondrial dynamics in antiviral immunity https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5988924/
[47] Outer mitochondrial
membrane permeabilization during apoptosis triggers caspase-independent
mitochondrial and caspase-dependent plasma membrane potential depolarization: a
single-cell analysis | Journal of Cell Science https://jcs.biologists.org/content/116/3/525
[48] Coupling of
Phosphorylation to Electron and Hydrogen Transfer by a Chemi-Osmotic type of
Mechanism | Nature https://www.nature.com/articles/191144a0
[49] Cristae – The Powerhouses
Within – EvolutaMente.it https://www.evolutamente.it/cristae-the-powerhouses-within/
[50] Individual cristae
within the same mitochondrion display different membrane potentials and are
functionally independent | The EMBO Journal https://www.embopress.org/doi/full/10.15252/embj.2018101056
[51] Fission and selective
fusion govern mitochondrial segregation and elimination by autophagy https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2234339/
[52] Fission and selective fusion
govern mitochondrial segregation and elimination by autophagy. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18200046/
[53] Role of mitochondrial
membrane permeabilization and depolarization in platelet apoptosis – Leytin –
2018 – British Journal of Haematology – Wiley Online Library https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/bjh.14903
[54] Exploring the Effect of
Rotenone—A Known Inducer of Parkinson’s Disease—On Mitochondrial Dynamics in
Dictyostelium discoideum https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6262481/
[55] Vitamin C enters
mitochondria via facilitative glucose transporter 1 (Glut1) and confers
mitochondrial protection against oxidative injury | The FASEB Journal https://www.fasebj.org/doi/full/10.1096/fj.05-4107com?ck=nck&legid=fasebj%3B19%2F12%2F1657&cited-by=yes
[56] Vitamin C Antagonizes the
Cytotoxic Effects of Antineoplastic Drugs | Cancer Research https://cancerres.aacrjournals.org/content/68/19/8031
[57] Ionizing
radiation-induced, mitochondria-dependent generation of reactive
oxygen/nitrogen. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11358802
[58] Ascorbic acid inhibits
apoptosis induced by X irradiation in HL60 myeloid leukemia cells. – PubMed –
NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10521923?dopt=Abstract
[59] SARS-CoV Nucleocapsid
Protein Induced Apoptosis of COS-1 Mediated by the Mitochondrial Pathway:
Artificial Cells, Blood Substitutes, and Biotechnology: Vol 35, No 2 https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10731190601188422#
[60] The Influence of
Micronutrients in Cell Culture: A Reflection on Viability and Genomic Stability https://www.hindawi.com/journals/bmri/2013/597282/
[61] Chiral analysis of
ascorbic acid in bovine serum using ultrathin molecular imprinted
polyaniline/graphite electrode – ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1572665717302953
[62] Thioredoxin Reductase AFR
NADH NADPH_Molecular biology of mammalian AFR reductases https://www.researchgate.net/publication/236015879_Molecular_biology_of_mammalian_AFR_reductases
[63] Characterization of the
Trans-plasma Membrane Electron Transport System in the Myelin Membrane https://scholars.wlu.ca/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com/&httpsredir=1&article=2785&context=etd
[64] External mitochondrial
NADH-dependent reductase of redox cyclers: VDAC1 or Cyb5R3? – ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891584914002573?via%3Dihub
[65] Paraquat toxicity induced
by voltage-dependent anion channel 1 acts as an NADH-dependent oxidoreductase.
– PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19717555
[66] Paraquat induces oxidative
stress and neuronal cell death; neuroprotection by water-soluble Coenzyme Q10.
– PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15519605
[67]Cytochrome B5 Reductase 3
Is Essential for Cardiomyocyte Function | Circulation https://www.ahajournals.org/doi/abs/10.1161/circ.136.suppl_1.20733
[68] Vitamin C versus Cancer:
Ascorbic Acid Radical and Impairment of Mitochondrial Respiration? https://new.hindawi.com/journals/omcl/2020/1504048/
[69] Modulation of Cytochrome
c-Mediated Extramitochondrial NADH Oxidation by Contact Site Density –
ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006291X99907878
[70] Membrane potential
generation coupled to oxidation of external NADH in liver mitochondria. –
PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9762923
[71] Cytochrome c-induced
cytosolic nicotinamide adenine dinucleotide oxidation, mitochondrial
permeability transition, and apoptosis. – PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12573279
[72] Porin and cytochrome
oxidase containing contact sites involved in the oxidation of cytosolic NADH. –
PubMed – NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15752713
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorum Kuralları:
-Lütfen reklam ve tanıtım içeren yorumlar yapmayınız.
-Küfür ve hakaret içeren yorumlar yapmayınız.
-Sadece konu ile ilgili yorumlara cevap verilir.