Sağlığını Korumayı Öğren: LYME SERİSİ-7.BÖLÜM :Lyme Hastası Kendini Nasıl Değerlendirmeli?

4 Aralık 2018 Salı

LYME SERİSİ-7.BÖLÜM :Lyme Hastası Kendini Nasıl Değerlendirmeli?



7. bölüm gerçekten güzel ve yönlendirici.  İnsana hastalık seviyesini somut bir şekilde ele alması açısından neler yapabileceği ve  adım adım yazılı bir şekilde kendisini takip etmesi açısından fikir veriyor.  Lyme hastalarının bence bir not defteri olmalı. Hatta bu bilgisayarda olursa daha da iyi olur. Bu defterde hastalık ve tedavi seçenekleri ile ilgili olarak öğrendiklerini not edebilir. Kendi günlük durumu hakkında ölçme- değerlendirme sonuçlarını yazabilir. Kullandığı ilaçları, takviyeleri, nasıl hissettirdiklerini not alabilir. Çeşitli excel tabloları ve hatta grafikler ile gerçek anlamda bir veri analizi yapabilir. Çok kıymetli bir data oluşacağına eminim. İşte bu bölümde bunları paylaşmış yazar. Bu bölümde ayrıca bir lyme hastasının kendisinde basit olarak hangi parametreleri takip edeceği hakkında fikir vererek vücut sıcaklığı, idrar ve dışkı durumu, kalp hızı gibi çeşitli göstergeleri gözlemesinin faydasına değinmiş.


7. bölüme geçmeden önce daha iyi anlayabilmek için diğer bölümleri de okumanızı öneririm:


🍀🍀🍀

Kendinizi Değerlendirin!


İyileştirmeniz için en önemli bilgilerden bazıları kendinizin toplayabileceği bilgilerdir. Bu tür bilgiler laboratuar testleri tarafından sağlanandan farklıdır, ancak aynı derecede değerlidir.

Öz değerlendirme, basit bir sağlık araştırmasıyla başlar. Sağlık alışkanlıklarınız ne kadar iyi olursa, iyileşme de o kadar hızlı gerçekleşir. Anket, çeşitli sistem bozucuların vücudunuz üzerindeki etkisini değerlendirir. Sistem bozucuları terk etmek, iyileşmenizin önemli bir parçasıdır.

Mevcut sağlık alışkanlıklarınız nasıl oluştu? Kronik hastalıkla mücadele etmeye başladığınızdan beri geliştiler mi? Gelişmenizi takip etmek için anketi 3 ay ve 6 ay sonra tekrarlayın.

Soldaki cevaplar için 0, ortadaki cevaplar için 1 ve sağdaki cevaplar için 2 puan verin. Dürüst olun. Sonunda tüm sayıları toplayın. Düşük sayı puanı kötü sağlık alışkanlıklarını yansıtır. Sayı ne kadar yüksek olursa, sağlık alışkanlıklarınız o kadar iyi olur. En düşük puan elbette sıfırdır ve anket için mümkün olan en yüksek puan 60'tır.

Beslenme
Günlük Taze Sebze Porsiyonu
0-1
2-4
>5
Günlük Taze Meyve Porsiyonu
0-1
2-4
>5
Paketli Gıda Yüzdesi
>%70
%30-70
<%30
Fasulye Ürünleri (Diyete oranı)
Büyük
Orta
Küçük
Çerezler (fıstık dahil)
Büyük
Orta
Küçük
Balık / Deniz mahsülü Tüketimi
Nadiren
1-2x/hft
3x+/hft
Tavuk eti tüketimi
Günlük
4x/hft
1-4x/hft
Yumurta tüketimi
Günlük
4-6 x/hft
1-4 x/hft
Sığır eti tüketimi
Sık sık
4-6 x/hft
1-3 x/hft
Süt, peynir gibi süt ürünleri tüketimi
Sık sık
Bazen
Nadiren
Kek, kurabiye, pasta
Sık sık
Bazen
Nadiren
Ekmek, simit, poğaça vb unlu mamuller
Sık sık
Bazen
Nadiren


Toksinler ve Tehlikeli  Maddeler
Sigara içme durumu
İçiyor
Bırakalı>1yıl
asla
Alkol tüketimi
>2 içki/gün
1-2 içki/gün
az
Yaşanan alanda görünür küf
Fazla
Çok az
Yok
Yaşanan evde eski koku
Fazla
Çok az
Yok
Bilgisayar/cep tel kullanımı
>6 saat/gün
> 2-4 saat/gün
<2 saat/gün
Arıtılmış su tüketimi
Nadiren
Bazen
Sık sık
Organik yiyecek tüketimi
Nadiren
Bazen
Sık sık
Bilinen toksin maruziyeti
Yüksek
Orta
Düşük


Yaşam Şekli
Egzersiz
Nadiren
Ara sıra
Sıksık/
günlük
Egzersiz yoğunluğu
Yoğun
Zayıf
orta
Rahatlama pratiği:
Nadiren
Ara sıra
daima
Gece uykusu ort. Süresi :
<4
4-6
>7
Öğleden sonra uykusu :
Zayıf
Ara Sıra
Sık sık / günlük
Genel Enerji Seviyem :
Düşük
Gel-git li
normal
Stresli hissetme :
Sık sık
Orta
Nadiren
Stres yönetimi:
Zayıf
Okey
iyi
İş:
> 8saat/gün
Ort 8 saat/gün
< 8 saat/gün
İşimden keyif alıyorum :
Nadiren
Bazen
Çoğu zaman

Sağlık Durumunu Ölçme

Sağlık, hastalığın yokluğudur. Sağlık aynı zamanda semptomların yokluğu olarak da tanımlanabilir. Bu nedenle semptomlara sahip olmamanız kesinlikle sağlığın göstergesidir. Bununla birlikte,  semptomları izleme çok özneldir. Semptomlar hakkında şikâyetçi olmak ve zaman içinde varlıklarını kabul etmek kolaydır. Geçmişte ne kadar kötü olduğunu unutmak da kolaydır.

Yine de, semptomları takip etmek, mevcut sağlık durumunu ölçmek ve ilerlemeyi sürdürmek için etkili bir yoldur. Daha nesnel olarak semptomları ne kadar kataloglarsanız, bilgi o kadar yararlı olur.

Günlük Tutma. Düşüncelerinizi not etmek, iyileşmenizi izlemek için harika bir yoldur. Gerçek bir defter olmak zorunda değil; bilgisayarınızda bir word dosyası da oldukça işe yarar. Günlük tutarken yazma konusunda çok usta olmanıza gerek yok, nihayetinde bundan bir kazanç sağlamayacaksınız.

Bir belirti günlüğü, günlüğünüzün çok önemli bir parçasıdır. Objektif olarak semptomları ölçmek ve kaydetmek, ilerlemeyi görmenize ya da eksikliğini görmenize yardımcı olur. Bir defterde ya da Excel dosyasında bir semptom kaydı oluşturulabilir.

En belirgin semptomlarınızın 5 ila 10 tanesini seçin ve bunları bir tabloda listeleyin. Semptomlara grafikte yan yana sütunlar oluşturun ve çoklu girişlere izin verin. Her semptomu yoğunluğa göre 1 ila 10 arasında derecelendirin, en yoğun olanı 10 olsun. Her ay, değerlendirmeyi tekrarlayın ve bir derecelendirme girin. Bu aydan aya gelişmeyi izlemenize yardımcı olacaktır. İyileşmeyi görmek iyileşmenizde önemlidir.


Semptom
Ay 1
Ay 2
Ay 3
Ay 4
Yorgunluk
10
8
6
4
Eklem Ağrısı
9
7
4
3
Uykusuzluk
9
6
5
4
Beyin Sisi
10
8
7
4
Vücut Ağrısı
8
7
3
1

Semptom olarak ağrı. Ağrı, kronik hastalıkla çok ilişkilidir ve fibromiyaljinin ayırt edici bir özelliğidir. Ağrı genellikle enflamasyon ile ilişkilidir ve genellikle iltihaplı olan vücut alanı ile sınırlıdır, ancak bu her zaman böyle değildir; ağrı başka bir bölge ile de ilgili olabilir. ateş, kusma, vb. gibi diğer semptomlarla birlikte görülen ağrı genellikle izole ağrıdan daha fazla endişe vericidir. Açıklanamayan herhangi bir ağrı, şiddetli ağrı, kötüleşen ağrı veya diğer semptomların eşlik ettiği ağrı durumunda derhal bir sağlık görevlisine görünmek gerekir. Ağrının geçmesi, iyileşmenin en olumlu (ve arzu edilen) göstergelerinden biridir.

Vücut İşlevlerini İzleme

Dil. Çinliler binlerce yıl boyunca diller üzerinde çalışıyorlar ve bütün ansiklopedilerde dil analizi ile hastalığın teşhisine büyük bir yer ayırırlar Dil, vücudun geri kalanı için bir barometredir. Nadiren yapılan derinlemesine analizlerde aynadaki bir inceleme değerli bilgiler sağlayabilir.

Normal bir dilin yüzeyi ıslak, pembe ve hafifçe yivlidir. Yüzey boyunca beyaz veya sarı plak ile kuruluk ve eşlik eden yanma, zayıf sindirim, bağışıklık zafiyeti ve bağırsak bakteriyel dengesizliğinin bir işaretidir. Aynı zamanda genellikle sadece yukarıda belirtilen koşullar altında meydana gelen bir maya enfeksiyonunu (pamukçuk) da temsil edebilir. Dil sağlığındaki iyileşmeyi genel olarak daha iyi sağlık durumu takip eder, ancak pamukçuk bir sağlık görevlisi tarafından teşhis ve tedavi edilmelidir.

Boğaz. Boğazın arkası hava kaynaklı toksinler için harika bir barometre. Viral bir enfeksiyon olmadan cızırtılı bir boğaz, genellikle çevrede tehdit edici toksinlerin varlığını ve zayıflamış bir sağlık durumunu gösterir. Sağlığınız düzeldikçe, toksik tehditlere karşı daha az duyarlı olmanız beklenir.

Karın. Şişmiş bir karın, ince bağırsakta sıkışmış gazın bir işareti olabilir. Karın davul gibi gergin olacaktır. Bazen, onu yumruklayabilir ve davul gibi bir ses çıkartabilirsiniz. İnce bağırsakta sıkışan gaz, ince bağırsakta aşırı miktarda bakteri ve / veya Candida (maya) konsantrasyonundan kaynaklanır (normalde, ince bağırsaktaki bakterilerin konsantrasyonları düşüktür). Genellikle kötü sindirim ve düşük mide asidinden kaynaklanır. Ayrıca, aşırı nişasta ve şeker tüketiminden de kaynaklanabilir.

Sıkışmış gazdan kurtulmak, nişastaları ve şekeri keserek ve sindirimi artırarak mikropları aç bırakmayı gerektirir. Sindirim enzimleri ve elma sirkesi, yemeklerle (her öğünde 8 oz. Su ile 1-2 çorba kaşığı) sindirimi kolaylaştırır. Probiyotikler bazen yardımcı olur ve bazen de daha kötüleştirir. Bu durumda, lactobacilli içeren probiyotiklerden kaçının. Sadece Bifidobacterium içeren probiyotikler kullanın.

Dışkı. Her ne kadar günlük konuşmada tabu bir konu olsa da, dışkılar sindirim sistemi hakkında zengin bilgiler sağlayabilir. Sindirim disfonksiyonu kronik Lyme hastalığı da dahil olmak üzere her tür kronik hastalıkta yaygındır.

·      🔎Sıklık. Normal bağırsak hareketleri, günde 1-2 kez kendiliğinden ortaya çıkan yumuşak, ancak şekillendirilmiş dışkılardan oluşur. Gaz ve şişkinlik minimaldir.
Kabızlık, bozulmuş kolon aktivitesi ile ilişkili spontan bağırsak hareketlerinin yokluğu olarak tanımlanır. İşlenmiş gıda ürünlerinin tüketimi ile sıklıkla yakından ilişkilidir. Dışkı genellikle serttir. Gaz yaygındır. Sıklığı günde bir kereden daha az bir şeydir, ancak birkaç güne hatta birkaç hafta geçmesi nadir değildir. Bazı kişiler kabızlığa diğerlerine göre daha eğilimlidir.

Tipik olarak günde bir defadan daha fazla meydana gelen, zayıf biçimde oluşturulmuş veya sıvı dışkılar biçimindeki gevşek dışkılar, bozulmuş sindirim ve bağırsak inflamasyonunun bir belirtisidir. Gaz ve şişkinlik (genellikle mevcut) ile birlikte olduğunda, gevşek dışkılar anormal bakteriyel aşırı çoğalmasının bir belirtisidir.

·      🔎Sindirilmemiş yiyecekler. Ayçiçeği çekirdeği ve kabak çekirdeği gibi kuruyemişler ve mısır tipik olarak sindirilmemiş halde bulunur, ancak diğer gıda maddeleri tanımlanabilir olmamalıdır. Sindirilmemiş gıda içeren gevşek dışkılar, mide ve düşük sindirim enzimlerinde düşük asit üretiminin güçlü bir işaretidir. Bu durumda, sindirim enzim takviyeleri ve sirke ile yemek çok yararlı olabilir (6-8 oz su içinde 2 yemek kaşığı elma sirkesi).

·        🔎Renk. Dışkının normal rengi kırmızımsı kahverengi. Renk, dışkıdaki yağın sindirimi için gerekli olan  safrayı temsil eder. Açık gri dışkılar karaciğer ve safra kesesinden durgun safra üretimi anlamına gelir. Katran benzeri dışkılar, midede kanamayı temsil edebilir ve önemli miktarda parlak kırmızı kan, asla iyi bir işaret değildir.

·        🔎Yüzer  ya da değil. Normal dışkı batar. Yüzen dışkılar, özellikle gevşek ve açık gri ise, yağın zayıf sindirimini gösterir. Pankreas ve durgun safra üretiminden yetersiz enzim üretiminin bir işaretidir.
  
·        🔎Koku. Normal dışkı kokuları vardır, ancak sizi banyodan çıkaracak kadar güçlü koku, aşırı bakteriyel dengesizliğin güçlü bir işaretidir. Pis kokulu gaz, aynı derecede belirleyicidir.

İdrar. Yeterli idrar akışı normal hidrasyon olduğunu gösterir. Doğru miktarda sıvı tüketiyorsanız, idrar limonata renginde olacaktır. Normal idrar yapma günde değişen zamanlarda ve geceleri 1-2 kez meydana gelmelidir. İdrarınız su kadar net ise, muhtemelen aşırı su tükettiniz. İdrar rengi  elma suyu rengindeyse bu da dehidrasyon göstergesidir.

İdrarın kötü kokusu olmamalıdır (kuşkonmaz tüketilmediği sürece) veya bulanık olmamalıdır. Bunlar enfeksiyon veya bakteriyel kontaminasyon belirtileridir.

Herkes her zaman tam olarak ne kadar sıvı içmesi gerektiğini bilmek ister, ancak cevap fiziksel aktiviteye ve terlemeye çok bağlıdır. İdrar rengi en iyi rehberdir. Unutmayın: sebzeler ve meyveler genellikle az miktarda nem içeren işlenmiş gıdalara kıyasla yüksek miktarlarda su içerirler.

Sıklıkla büyük miktarlarda idrar yapmak genellikle bolca sıvı tüketmenin bir sonucudur, ancak aynı zamanda altta yatan başka bir problemin de bir belirtisi olabilir. Kesin olarak bilmenin yolu 6 ila 12 saat arasında bir sıvı orucu yapmaktır. Akış yavaşlar ve idrar yoğunlaşırsa, o zaman sorununuz yoktur demektir.

Yaşamsal Belirtilerinizi Ölçme

Nabız. Ortalama nabız dakikada 72 vuruştur. Nabzınızı bulmak için bileğinizi yukarı bakacak şekilde çevirin, daha sonra kalp atışlarınızı hissedinceye kadar işaret ve orta parmağınızı en büyük tendonun diğer tarafına yerleştirin. Uyumu kontrol edin; atımlar düzenli olarak gerçekleşmelidir. Her atımı 30 saniye olarak sayın, ardından atım sayısını iki ile çarpın.

   🔎Sürekli olarak düşük nabız sayısı (dakikada 60 atıştan az) hipotiroidizm, Kronik İmmün Disfonksiyon ve / veya uyuşmuş adrenal fonksiyonun bir göstergesi olabilir.

🔎Egzersiz intoleransı ile ilişkili düşük nabız atış hızı (dakikada 60 atıştan az) ve egzersizle kalıcı düşük oran, kalp tıkanıklığının işareti olabilir (Lyme hastalığında meydana gelebilir). Bunun için direkt bir doktor kontrolü gereklidir.

🔎Sıçrayan atımlarla düzensiz nabız, özellikle göğüs ağrısının eşlik etmesi halinde (Lyme hastalığında kalp tutulumu biraz yaygındır) kalbin mikrobiyal enfeksiyonunun bir işareti olabilir. Bu da bir doktor kontrolünü gerektirir.

🔎Dinlenme sırasında inatçı yüksek nabız (dakikada 100 vuruşun üzerinde) ayrıca sağlık görevlinizin dikkatine sunulmalıdır.


Kalp Hızı Değişkenliği İzleme (HRV). Cep telefonları, stres toleransı ve sağlıklı yaşamın izlenmesi de dahil olmak üzere birçok işlev için kullanışlı aletlerdir. Çoğu akıllı telefonun, kalp atış hızını ölçmek için yerleşik bir uygulaması vardır. Uygulamayı çalıştırmanız ve parmağınızı kameranın ışığıyla aydınlatmanız yeterlidir. Kalp atım hızı, atımlar arasındaki oran değişikliği ile birlikte ölçülür. Bu bilgi, stres toleransını tanımlamak için kullanılabilir.


Sağlıklı bireylerde, normal kalp hızı, bir vuruştan diğer vuruşa (beat-to-beat) çok az değişiklik gösterir. Bir vuruştan diğer vuruşa rastgele yukarı-aşağı değişiklikler sağlıklı bir otonom sistemini yansıtır. Vücudun otonom sistemi solunum, kalp atışı ve sindirim süreçlerini düzenler. Vücuttaki tüm işlevlere derinden bağlıdır. Vücudun stresli olduğu durumlarda, otonom fonksiyonlar etkilenir ve bir vuruştan diğer vuruşa kalp hızı değişkenliği (HRV=beat-to-beat heart rate variability) kaybolur.

Çinliler bu fenomeni binlerce yıldır biliyorlardı. Nabız teşhisi geleneksel Çin tıbbının önemli bir parçasıdır. Yetenekli uygulayıcılar farklı durumları teşhis etmek ve genel sağlık durumunu belirlemek için nabız değişikliklerini kullandılar.

Batı'da, HRV 40 yılı aşkın bir süredir doğum sancılarında fetüs refahını ölçmek için kullanılmıştır. Hayatımın 20 yılı boyunca doğum uygulayarak, teknolojiye çok aşina oldum. Doğmamış bir bebek doğum eyleminde strese girdiğinde, fetal kalp atış hızı takibi değişkenliği kaybeder ve düzleşir. Sürekli stresle, düz kalp hızı yavaş yavaş artar ve akut stresle (kasılmalar), süratle düşer, geç bir yavaşlamaya işaret eder. Bu nedenle HRV, yardımlı doğum veya sezaryen vakalarında müdahale için makul bir kılavuzdur.

Son 20 yılda, kalp hızı değişkenliğinin, kalp krizi veya sağlıklı erişkinlerde kardiyovasküler hastalık varlığından güçlü bir ölüm tahmini olduğu bulunmuştur. Son zamanlarda, egzersiz toleransı ve genel refahı izlemek için kullanılmıştır.

Akıllı telefonlar için mevcut olan HRV'yi ölçen çok sayıda uygulama var. Neler olduğunu görmek için telefon markanızın app store unu kontrol edin.

HRV henüz belirli hastalıkları teşhis etmek için yeterince iyi olmasa da, stres toleransını izlemek için harika bir yoldur. Kalp atış hızınız istirahatte iyi bir değişkenlik gösteriyorsa, ancak herhangi bir stres (fiziksel, duygusal, toksin, radyasyon) ilavesiyle azalırsa, rezervlerinizin düşük olduğunu gösterir. Bu durumda, stresi yumuşatmalısın, gevşemelisin.

Vücut ısısı. Ortalama sıcaklık 98.6 Fahrenheit dır;  ancak farklılıklar görülmesi normaldir. Sıcaklık genellikle sabah en düşüktür  ve gün boyunca daha yüksektir. Egzersiz vücut ısısını yükseltebilir. Sıcaklık adet döneminde farklı zamanlarda değişir ve hamilelikle artar. Bazal vücut ısısı (BBT=Basal body temperature), ayaklarınızı yere basmadan önce sabah ilk iş olarak ağızdan oral termometre (dijital tercih edilir) ile ölçülür. Sürekli 97,5 derecenin altındaki BBT, hipotiroidizmi işaret eden düşük metabolizmanın olası bir göstergesidir. Yüksek sıcaklık (99 derecenin üzerinde) aktif bir enfeksiyonu işaret edebilir.

Kronik Lyme hastalığı olan insanlar için kış mevsimi yılın en sefil ayı olabilir. Soğuk eller, soğuk ayaklar ve kemiklerinin üşüdüğünü hissetmek çoğu zaman normal bir durumdur. Metabolik ocaklar her şeyi sıcak tutmak için yeterince sıcak yanmaz. Sıcak kalmaya ilişkin tavsiye için 21. Bölüme bakınız.

Kan şekeri. Anormal derecede yükselmiş insülin seviyeleri ve yüksek kan glukoz seviyeleri, önemli sistem bozucularıdır. Gelişmiş dünyadaki insanların çoğunun aşırı miktarda işlenmiş karbonhidrat tükettikleri dikkate alındığında, bu önemli bir endişe kaynağıdır.

Günde birkaç kez kan glukoz düzeylerini izlemek kontrol sağlamanıza yardımcı olabilir. Glukometre adı verilen kan şekerinin ölçülmesi için kullanılan ucuz bir cihaz herhangi bir eczaneden temin edilebilir. Bir ölçüm elde etmek için parmağınıza bir neşter batırmak zorundasınız; ancak bu o kadar da kötü değil ve buna alışabilirsiniz. Otomatik bir neşter kullanın ve sinirlerin olduğu yerde ped üzerinde parmağınızın ucuna batırın.

Sabahları yemekten önce açlık glukozunu ölçün  ve ana yemekten 2 saat  sonra yemek sonrası kan glukozunu ölçün. Test, farklı türdeki gıdaların etkisini ortaya çıkarabilir. Diyet değişiklikleri yaparken düzenli olarak test edin ve diyetiniz ilerledikçe aralıklı olarak test edin. Hedefiniz açlık glukozun 90 mg / dl den düşük olması ve yemek sonrası glukozun 110 mg / dl den düşük olması olmalıdır.



⏩  Devam Edece...🔜

Bir sonraki bölümde görüşmek üzere hoşkalın 




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Yorum Kuralları:
-Lütfen reklam ve tanıtım içeren yorumlar yapmayınız.
-Küfür ve hakaret içeren yorumlar yapmayınız.
-Sadece konu ile ilgili yorumlara cevap verilir.